Een klassikale training of een maatwerkopleiding? Dat is de keuze waar veel bedrijven voor staan als ze hun personeel willen laten opleiden. Bij de Radboud Universiteit in Nijmegen heeft men gekozen voor de maatwerktraining ‘Competentieverklaring Deskundige in het kader van 3.14 PGS 15’, specifiek ontwikkeld voor alle medewerkers die te maken hebben met opslag van gevaarlijke stoffen. Onze docent Jannie van Vliet-van Peski heeft deze training ontworpen en gegeven. Nuttig en doeltreffend, zo vertelt zij samen met teamleider Ruud Patings van de RU.
De Faculteit Natuurwetenschappen, Wiskunde (Radboud Universiteit) heeft meerdere afdelingen waar met gevaarlijke stoffen gewerkt wordt. Een daarvan is het Logistiek centrum. In de PGS 15-bunker van de faculteit wordt zo’n 5500 kg aan verpakte gevaarlijke stoffen opgeslagen, vertelt teamleider Logistiek Centrum Ruud Patings: “Het is een soort bibliotheek met apothekerskasten. Er zijn bij onze faculteit zo’n 7000 verschillende stoffen in omloop, waar proeven voor practicum onderwijs gedaan worden. Daarnaast hebben we diverse laboratoria waar onderzoek gedaan wordt. Het Logistiek Centrum zorgt ervoor dat die stoffen allemaal veilig worden opgeslagen, in verschillende PGS 15-compartimenten per gevarenklasse.”
Voorbeeldfunctie
Hij vervolgt: “Als universiteit hebben wij natuurlijk een voorbeeldfunctie. Ik vind het dan ook heel belangrijk dat alle processen in onze bunker veilig en conform de voorschriften verlopen. Ook met het oog op de inspecties vanuit de overheid wil je je zaken goed op orde hebben. Daarom zijn mijn collega’s en ik begin vorig jaar met een training PGS 15 begonnen, bij een ander opleidingsinstituut. Dat beviel eigenlijk niet zo goed. Mijn collega zei toen: ‘Als je echt kwaliteit wilt, moet je bij ‘juffrouw Jannie’ zijn’.” Juffrouw Jannie? Ja, dat is docent Jannie van Vliet-van Peski van Special Cargo College! (Op de foto boven dit artikel zie je Jannie aan het werk tijdens een andere training, niet bij de Radboud Universiteit.)
Vakbekwaamheid
Daar haakt Jannie meteen op aan, vanuit de inhoud: “In voorschrift 3.14 van de PGS 15 staat dat bij een opslag van meer dan 2500 kg – zoals bij de RU – er altijd een ‘deskundige’ aanwezig moet zijn in de opslagvoorziening. Dat certificaat kun je behalen met onze training Vakbekwaamheid Behandeling Gevaarlijke Stoffen (VBGS). De situatie bij de RU bleek echter te specifiek te zijn voor deze klassikale training.” Ruud vult aan: “Onze opslag is natuurlijk anders dan bij een warehouse van een logistiek dienstverlener. Meer verschillende stoffen maar kleinere hoeveelheden, die altijd door koeriers aangeleverd worden. En vaak zonder vrachtbrief. Daarom hebben wij in overleg met Special Cargo besloten een maatwerktraining bij ons op locatie te organiseren. Dat had ook een heel praktische reden: conform PGS 15 mogen wij hier niet allemaal tegelijk weg om naar een trainingslocatie van Special Cargo te gaan. En wat ook fijn was: toen Jannie voor het eerst bij ons kwam, kon ze meteen beoordelen of onze opslag veilig en compliant is. Gelukkig vond ze dat wij het goed voor elkaar hadden.”
Geen overbodige ballast
“Zo’n maatwerktraining is bij Special Cargo geen probleem”, zegt Jannie. “Wij komen net zo makkelijk bij de bedrijven in huis, voor een incompany of maatwerktraining. Dat heeft voor de organisatie natuurlijk nog meer voordelen: we kunnen de training honderd procent afstemmen op de situatie en behoeften van die specifieke klant.” Zo gezegd zo gedaan. Na het eerste bezoek aan de RU is Jannie aan de slag gegaan met de ontwikkeling van de maatwerktraining. Dat deed zij op basis van de cursus VBGS. Net als bij deze training waren het vier lesdagen inclusief een praktijk dag Calamiteitenbestrijding. “Op deze dag hebben de deelnemers geoefend met eigen, specifieke scenario’s. Dus zonder de ‘overbodige ballast’ vanuit de opleiding VBGS”, legt Jannie uit.
”Met een maatwerktraining als deze voldoen de RU-medewerkers aan de PGS 15-eis van opleiding tot deskundige, maar dan wel in een stuk maatwerk”
Competentieverklaring
Uiteindelijk hebben dertien mensen de cursus gevolgd. Naast drie deelnemers vanuit het Logistiek Centrum waren er ook tien andere medewerkers van de RU bij. Aansluitend aan de training maakten de deelnemers het bijbehorende examen, dat ook speciaal door Special Cargo was samengesteld, toegespitst op de werkzaamheden bij de RU. “Dit examen staat gelijk aan het examen VBGS van het CBR. En ook bij ons moet je als deelnemer minimaal tachtig procent goed hebben om het certificaat te behalen. Dit certificaat, getiteld ‘Competentieverklaring Deskundige in het kader van 3.14 PGS 15’, is net als het CBR-certificaat vijf jaar geldig.” En heeft iedereen ook echt het certificaat behaald? “Jazeker”, zegt Ruud. “Eén collega moest het examen – dat toch best pittig was – herkansen, maar uiteindelijk is iedereen geslaagd.”
Mooie ervaring
Hij vervolgt: “Al met al is de training heel goed bevallen. Ook het management is blij dat we dit gedaan hebben om compliant te zijn en blijven.” Een collega-deelnemer steekt zijn duim op. “We weten nu precies waar we op moeten letten. Wat we wel en wat we vooral niet moeten doen.” Ook voor Jannie was de training een mooie ervaring: “Een maatwerktraining als dit is altijd weer bijzonder, omdat iedere opslagsituatie weer anders is. Bij de RU was het vooral het zeer gemêleerde gezelschap wat het leuk en divers maakte.”
PGS 15 Nieuwe Stijl
Eind vorig jaar heeft de PGS-organisatie het concept gepubliceerd van de herziene PGS 15-richtlijn, in de Nieuwe Stijl. In deze herziene richtlijn is de deskundigheids-eis van voorschrift 3.14 (zie hieronder) verplaatst naar maatregel ‘M83’. Deze eis blijft dus zeker van kracht, ook voor niet-logistieke opslagen zoals laboratoria, universiteiten en ziekenhuizen. De definitieve versie van de nieuwe richtlijn zal naar verwachting in het najaar van dit jaar verschijnen. Wanneer zij ook echt van kracht zal worden, is nog niet duidelijk. Op dit moment geldt – sinds de ingang van de Omgevingswet op 1 januari van dit jaar – de interim-versie 1.0 van PGS 15, uit 2021.
Veilig gevoel
“Met een maatwerktraining als deze zorgen wij ervoor dat bedrijven (in dit geval de RU) kunnen voldoen aan de PGS 15-eis van opleiding tot deskundige, maar dan wel in een stuk maatwerk. Op deze manier is de ‘competentieverklaring Deskundige’ voor veel bedrijven een welkome aanvulling op het opleidingsaanbod van Special Cargo. Zeker voor bedrijven waarvoor VBGS te weinig specifiek is en er behoefte is aan een stuk eigenheid in de opleiding tot ‘deskundige’”, concludeert Jannie. Ruud beaamt dit: “Mijn collega’s en ik werken weer vol vertrouwen in onze PGS 15-bunker. Dat is een veilig gevoel.”
Ruud Patings: “Als universiteit hebben wij een voorbeeldfunctie. Alle processen in onze bunker moeten veilig en conform de voorschriften verlopen.”
Jannie van Peski: “Bij een maatwerktraining kunnen wij de training honderd procent afstemmen op de situatie en behoeften van die specifieke klant.”
